Cytat:Proton to trwała cząstka elementarna z grupy barionów o ładunku +1 i masie spoczynkowej równej ok. 1 u. Protony są głównym składnikiem pierwotnego promieniowania kosmicznego. Protony wraz z neutronami (czyli nukleony) tworzą jądra atomowe pierwiastków chemicznych. Liczba protonów w jądrze danego atomu jest równa jego liczbie atomowej, która z kolei jest podstawą uporządkowania atomów w układzie okresowym pierwiastków.

Proton wg Modelu Standardowego jest to cząstka złożona, zaliczana do klasy hadronów, a ściślej barionów i jest zbudowana z trzech kwarków: dwóch kwarków górnych "u" i jednego kwarku dolnego "d" (układ uud), związanych silnym oddziaływaniem przenoszonym przez gluony.

Eugen Goldstein zaobserwował, ze promieniowanie anodowe składa się z dodatnio naładowanych jonów. Zauważył również, że stosunek ładunku do masy tych jonów zależy od natury gazu (dla promieniowania katodowego, które składa się z elektronów, ten stosunek był zawsze ten sam). W 1898 roku Wilhelm Wien stwierdził, ze najwyższy stosunek był obserwowany, kiedy wodór wypełniał rurę katodową.

W roku 1918, Ernest Rutherford stwierdził ze jądra wodoru produkowane są w wyniku działania cząstek alfa na azot.